IMLEGEND
Aileden
- A -
ADSL: Asymmteric Digital Subscriber Line: Asitmetrik Sayısal Abone Hattı.
DSL teknolojisinin bir çeşidir. Upstream ve downstream hızları farklı, yani asimetrik olan DSL teknolojisidir. Sürekli Internet bağlantısı sunar. Yani 7/24 Internet'e bağlanabilirsiniz. Telefon hattının ses için kullanılan frekans aralığını kullanmadığından, klasik çevirmeli bağlantı gibi telefon hattınız meşgule düşmez.
ADSL teknolojisinde Downstream hızı, yani karşı taraftan bilgi alma hızı, upstream, yani karşı tarafa bilgi gönderme hızından büyüktür. Ulaşılabilecek maksimum Downstream hızı ise, telefon hattının santrale olan uzaklığı ile doğrudan ilgilidir. En fazla uzaklık olakra 5.5 KM kabul edilirken, 4,5 KM uzaklığa kadar 1.5 Mbps hızı elde edilebiliyor. Daha yüksek hızlara, örneğin 7-8 Mbps hızına ulaşmak için ise santralin en fazla 1-1,5 KM kadar uzağında olunması öngörülüyor. Upstream hızı ise 840 Kbps hızına kadar ulaşılabilir.
ADSL teknolojisinde, kullanıcı tarafında ADSL modem olması yeterli iken, bağlı olan santralde, gelen sinyalleri tanımlayabilecek ve gerekli sinyalleri gönderebilecek DSLAM (Digital Subscriber Line Access Multiplexer) cihazı bulunmalıdır. Böylece bağlantı tamamlanabilmektedir.
AGP: Accelerated Graphics Port. 1996 yılında INTEL tarafından tanımlanan ve spesifikasyonları ile, 3D grafik operasyonlarına hitap eden bir donanım veriyolu. AGP veriyolu üzerinden, ana işlemci (CPU), sistem belleği (RAM) ve grafik kartı, birbirleriyle haberleşirler. Buna ek olarak, yoğun doku kaplama operasyonları (Execute Mode) için sistem belleğinden "kapasite ödünç alma" gibi bazı özellikleri vardır.
ATA: Advanced Tecnology Attachment. Kişisel bilgisayarların hard diskleri için kullanılan bir bağlantı standardıdır. IDE teriminin ANSI standartlarına göre resmi ismidir.
Farklı versiyonlar farklı saat hızlarına karşılık gelir. ATA/33/66/100/133. Örneğin ATA/33 standardı, saniyede maksimum 33 MB veri aktarımına olanak tanır. ATA/133 ise 133 MB/sn. Bunlar teorik değerlerdir. Günümüzde, ATA/133 standardındaki bir IDE disk, ATA/133 standardını destekleyen bir IDE portunda pratik olarak 133 MB/sn'lik veri aktarım hızını yakalayamaz.
- B -
BIOS: Basic Input Output System = Temel Giriş/Çıkış Sistemi
PC'nizin çalışması için gereken temel işletim sistemi olarak özetlenebilir. Sadece okunabilir bellek (ROM) üzerine yazılmış bir yazılım olan BIOS, anakartınızın özelliklerini yönetebilmeniz/ kullanabilmeniz, diğer donanımlar arasında bir bağ kurması için görev yapar.
Örneğin anakartın üzerinde gelen onboard ses kartı BIOS'tan kapatıldığında(Disable edildiğinde) ses kartı işletim sistemi tarafından algılanamaz ve dolayısıyle kullanılamaz.
BİT: Bilgisayarlar ikilik sayı sistemine (0=yanlış ,1=doğru) dayalı olarak çalışır. Bilgisayarların yaptığı işlem 0,1 sayılarını işlemektir(işlemci ile), bu anlamsiz 0 ve 1 sayıların milyonlarcası bir araya geldiğinde veya işlendiğinde bize anlam ifade eder. Örneğin, hardiskimizdeki veriler sadece 0 ve 1'lerden oluşur. İşte bu tek bir hafıza girişine (0 veya 1) bit denir. 8 bit bir araya gelerek 1 byte'ı oluşturur.
BYTE: 8 bit'in bir araya gelmesiyle oluşan veri topluluğudur. Örneğin, 01000110 ifadesi 1 Byte'tır. Byte'ın diğer veri boyut birimlerine dönüşümü ise şöyledir:
1024 Byte = 1 KiloByte [KB]
1024 KB = 1 MegaByte [MB]
1024 MB = 1 GigaByte [GB]
1024 GB = 1 TeraByte [TB]
1024 TB = 1 PetaByte [PB]
- C,Ç -
CACHE: Verilerin geçici olarak depolandığı yerlerdir. Örneğin, bir web sitesini ziyaret ettiğinizde web sitesine ait bilgiler tarayıcınızın cache denilen alt kategorisine(geçici internet dosyaları,temporary internet files) kaydedilir. Aynı web sitesine yakın bir tarihte tekrar girdiğinizde o web sitesiyle ilgili bir çok materyal "server" dan indirilmek yerine cache den temin edilir.Bu olay hem zaman kazanmak hemde ağlar üzerindeki Internet trafiğini azaltmak amacıyla yapılır.
Donanımsal anlamda "cache", tampon bellek olarak adlandırılır. Cache'lerin esas görevi, önemli olan verileri daha hızlı işlemler için bilgileri saklayarak tetikte bekletmesidir.
CD-R (Compact Disc Recordable): Kaydedilebilir CD
Bir kere yazılan ve yazıldıktan sonra bir daha silenemeyen CD çeşididir. 650, 700, 800 ve hatta 900 MB'lık çeşitleri bulunabilmektedir. 900 MB olan versiyonları Türkiye'de bulunamadığı gibi, sadece bazı CD -RW sürücüler tarafından tam kapasie ile yazılabilir.
CD-ROM(Compact Disc Read Only Memory): CD Okuyucu
CD üzerine kaydedilmiş bilgileri okuyabilen (bilgileri silemez veya yeniden yazamaz) optik aygıta denir.
CD-RW(Compact Disc Rewritable): Tekrar tekrar silinip yazilabilen CD.
CD-Writer(Compact Disc Writer): CD yazıcı
CD-R veya CD-RW üzerine bilgi kaydedebilen aygıttır. Bu cihazlar, bilgileri laser yardımı ile CD-R / CD-RW'lara "yakarlar". Bir boş CD'ye veri yazdıktan sonra, altına baktığınızda bilgi kaydedilen alan ile bilgi kaydedilmeyen alan arasında fark olduğunu; bu farkın yakma işleminden dolayı oluştuğunu farkedebilirsiniz.
Chipset(Chipset = Yonga Seti):Anakart üzerindeki temel ve bütünleşik arabirimleri yöneten ve bunlar arasındaki veri akışını sağlayan bir çeşit işlemcidir.
Bilgisayarlarda kullanılan chipset çeşidi, kullanılacak bellek ve işlemci ceşidini de belirler. Günümüzde Intel, VIA, AMD, SiS, ALi, ServerWorks gibi belli başlı üreticilerin chipsetleri bulunmaktadır ve kişisel bilgisayarlarda yoğun olarak Intel, VIA ve SiS chipsetleri kullanılmaktadır.
CAD Computer Aided Design: Bilgisayar Destekli Tasarım CAD yazılımları mimarlar, mühendisler ve tasarımcılar tarafından kesin bir çizim yapmak için kullanılmaktadır.
Centrino: Centrino Intel'in şu bileşenleri bünyesinde bulunduran dizüstü modellere verdiği ticari bir ürün "markasıdır.
CFM(Cubic Feet per Minute): Hava akımının hızını belirten ölçüm birimidir. CFM ölçümü, genellikle fanlar için kullanılır ve bu değer ne kadar fazla ise fanın aktaracağı hava miktarı o kadar fazladır.
CISC(Complex Instruction Set Computer): Karmaşık komut hesaplama mimarisi diyebiliriz kısaca. Daha uzun açıklama için Karmaşık komut setli bilgisayar - Vikipedi
Clock Speed: Saat Hızı Bir devrenin veya chipin saniyedeki hızının hertz (Hz) cinsinden değeridir.
CMOS Complementary Metal-Oxide Semiconductor: Tamamlayıcı metal oksit yarı iletken. Günümüzde birçok bilgisayar microchipinin yapiminda kullanilan "transistör"lerdeki yarı iletken teknolojisidir.
CNR(Communication and Networking Riser): Üretim maliyetlerini düşürmek amacıyla Intel tarafından geliştirilen ve ATX Anakartlarda bulunan genişleme portudur.
CPS Cycles Per Second: Bir saniyede atılan tur sayısı.
CPU Central Processing Unit: Merkezi işlem Birimi. Mantıksal hesaplamalar yapmasını sağlayan devreler içeren ve böylece bilgisayar programlarının talimatlarını yerine getiren merkezi işlem birimidir. Bildiğiniz işlemci.
CRT: Hala yaygın olarak kullanılan görüntüleme teknolojisidir. Monitör ve televizyonlarda tüple elektron yansıtma teknolojisiyle çalışır.
Çözünürlük: Çözünürlüğün görüntü kalitesini belirleyen en önemli faktör olduğunu söyleyebiliriz. Çözünürlük, ekrandaki görüntünün kaç pikselden oluşacağını belirler ve yatay ve dikey piksel cinsinden belirtilir.
- D -
DAC Digital-to-Analog Converter: Dijital -> Analog çeviricisi. Dijital sinyalleri analog sinyallere çeviren bir çiptir.
DDRSDRAM(Double Data Rated Synchronous Dynamic Random Access Memory): Çift veri akış oranina sahip eşzamanlı, aktif ve rasgele geçişe sahip bellek. Daha ayrıntılı için DDR SDRAM - Vikipedi
Defragmentation(Disk Birleştirme): (Hard diskten bilgilerin okunma hızını artırmak amacıyla , bilgisayarın hard diskinde bulunan parçalanmış veya düzensizce yerleştirilmiş dosyaları biraraya getirme (birlestirme) işlemidir.
DIMM(Dual In-Line Memory Module): SDRAM ve DDR SDRAM bellek modüllerinin takıldığı ince uzun yuvalara verilen isimdir. RAM'in cinsine ve anakartın markasına göre sayı ve pin yapısı farklılıklar.
Dip Switch(Dual In-Line Package Switch): Türkçe'de devre anahtarı olarak adlandırılabilir. Devre kartlarının üzerinde bulunan , bileşenlerin bazı özelliklerini veya işlevlerini açmayı(enable) veya kapatmayı(disable) sağlar.
Direct 3D: Windows işletim sistemleri için geçerli olan bu uygulama arabirimi (API), Microsoft DirectX paketinin bir parçasıdır. Direct3D`nin donanımdan bağımsız yazılım geliştirilmesine izin veren kısmi HAL`dır.
DMA(Direct Memory Access-Direkt olarak belleğe erişim): IDE aygıtlarının işlemci üzerinden bilgi akışı yapmasını önleyerek direkt olarak RAM'e geçişini sağlayar. Böylece işlemci üzerindeki yükü hafifleterek işlemci performansını arttırır.
DMZ(Demilitarized Zone-Tampon Bölge): DMZ, örneğin geniş bir ağ olan Internet ile güvenli yerel ağ arasında bulunan bilgisayar veya ufak bir ağdır. DMZ; HTTP, FTP, SMTP ve DNS sunucuları gibi Internet'… 0.4 KB
Docking Station: Özellikle dizüstü bilgisayarlara harici aygıt bağlamak için kullanilan port çoklayıcıdır. Örneğin,usb portuna takılan bir docking stationın üzerinde 2xps2,4xusb,seri port ve lpt port bulunur.
DRAM(Dynamic Random Access Memory): Aktif ve rastgele bellek geçişi Elektronik yonga setinde (chip) bilgileri depo etmek için ince kapasitörler kullanan bir çeşit RAM (bellek) türüdür.
Driver: Sürücü İşletim sisteminin bilgisayara bağlı olan aygıtları tam anlamıyla ve efektif olarak yönetebilmesini veya kullanabilmesini sağlayan dosyalardır.
DSL(Digital Subscriber Line): Sayısal Abone Hattı. DSL, geniş bant Internet hizmetini, klasik telefon hattını kullanarak sağlayan bir teknolojidir. xDSL ise ADSL, SDSL, HDSL, VDSL gibi DSL teknolojilerinin genel adıdır.
DSP(Digital Signal Processing): Dijital Sinyal İşleme Analog bilgilerin dijital forma işlenmesine verilen isim. DSP, aynı zamanda veri sıkıştırma tekniğini de kullanır.
DVD(Digital Versatile Disc-Çok Amaçlı Dijital Disk): CD'lerin kapasite bakımından artırılmış çeşididir. CD'lerden en az 6 kat daha fazla bilgi barındırabilir. Min:4.7 gb kapasitesi vardır.
DVD-R(Digital Versatile Disc Recordable): Kaydedilebilir dvd çeşididir. Üzerine yazılan bilgiler silenemez veya tekrar yazilamaz.Tek yazmalıktır.
DVD-RAM(Digital Versatile Disc Random Access Memory): Ratgele geçişe sahip Dvd Ram ler gibi ratgele geçişe sahip Dvd çeşididir.Yani defalarca yazilabilir veya silinebilir (yaklaşık 100.000 kez).
DVD-ROM(DVD Read Only Memory): DVD üzerindeki bilgileri sadece okuyabilen (üzerine yazamayan ve silemeyen) aygıttır. Görünüm ve ebat olarak CD-ROM larla aynıdır ancak lazer yapısı farklıdır. Bir DVD rom aynı zamanda cd de okuyabilir.
DVD-RW(Digital Versatile Disc Rewritable): Tekrar tekrar yazılabilir DVD Üzerine defalarca bilgi kaydedilebilen yada silinebilen DVD çeşididir.
DVD-WRITER(Digital Versatile Disc Writer): Dvd-r ve Dvd-rw Disklere veri kaydedebilir,yeniden yazabilir veya silebilir.
DVI(Digital Video Interface-Dijital Video Arabirimi DVI): Analog ve dijital monitörlerin tek bir konnektör vasıtasıyla kullanılabilmesi için geliştirilmiş bir spesifikasyondur. 3 farklı çeşidi vardır.
- E -
ECC(Error Control Correction): veri aktarımı sırasında bellekteki hataları algılayıp düzeltmek için kullanılan bir hata tanıma/düzeltme devresidir.
ECP(Extended Capability Port-Özellikleri geliştirilmiş port): Daha hızlı veri transferi için paralel portun geliştirilmiş bir çeşididir. Eskiden bu port'u kullanan tarayıcı ve yazıcılar artık USB bağlanmaktadır.
EDO RAM(Extended Data Output-Genişletilmiş veri çıkışı): Basit DRAM lardan daha hizli olan bir cesit RAM dir.Bu RAM cesidi yerini eszamanli DRAM a bırakmıştır.
EPROM(Erasable Programmable ROM-Elektriksel olarak silinebilen ROM):Anakartlar BIOS'un kullandığı ROM tipi EPROM'dur. Silinebilir ve yazılabilir.
EEPROM(Electrically Erasable Programmable ROM-Elektriksel olarak silinebilen ROM): Anakartlar BIOS'un kullandığı ROM tipi EEPROM'dur. EPROM'a benzer olarak EEPROM'da silinebilir ve yazılabilir. Silme işi elektrik ile yapılır.
EISA(Extended Industry Standard Architecture-Genişletilmiş endüstriyel mimari standardı): Bilgisayarlarda kullanılan 32-bit mimari standardıdır.
EMSE(xpanded Memory System-Genişletilmiş bellek sistemi): Eski bilgisayarların işletim sistemlerine 640 KB den daha fazla RAM kullandırmasını sağlayan bir sistemdir.Yıllardır kullanılmamaktadır.
EPP(Enhanced Paralel Port-Geliştirilmiş paralel port): Paralel portun geliştirilmiş bir şeklidir. Paralel port normalde tek yollu bilgi transferi yapabilirken, EPP iki yollu bilgi transferi sağlar.
- F -
FAT(File Allocation Table-Dosya ayırma tablosu): Amacı, bir diskte olan dosyalara ait bilgilerin kayıtlı olduğu alanları belirtmektir. Bir başka deyişle, FAT bir diskin haritası gibidir.
FireWire IEEE 1394: Sony iLink Genellikle dijital video veya bilgi paylaşımı için kullanılan ve Apple tarafından geliştirilen seri bir bilgisayar portudur. Şu anda kullanılan Firewire hızı 400 MB/s ile sınırlıdır.
Firmware: Bilgisayar aygıtlarının içindeki bir silikon çipte kayıtlı olan "aygıt kontrol programına" verilen isimdir.Aygıtın işlevlerini kontrol eder. Bir diğer değişle, aygıtların BIOS'udur.
Flash Memory: Güç kesintisinde dahi içerdiği bilgileri kaybetmeyen ve tekrar tekrar yazılıp silinebilen bir bellek çeşididir. CompactFlash, Secure Digital, Memory Stick gibi çeşitleri vardır.
FPU(Floating Point Unit): Kayar Nokta Ünitesi Kayar nokta işlemlerini hesaplaması için tasarlanan özel bir çip. 80486’dan sonraki tüm işlemciler entegere FPU’ya sahipler.
FSB(Front Side Bus-Ön veriyolu): İşlemci ile bellek arasındaki veriyoluna verilen isimdir. FSB hızı, işlemciden işlemciye farklılık göstermektedir.
- G -
GigaByte: Teorik olarak 1,073,741,824 byte veri demektir. Daha anlaşılır bir şekilde özetlemek gerekirse: 1024 Byte = 1 KiloByte [KB] 1024 KB = 1 MegaByte [MB] 1024 MB = 1 GigaByte [GB].
GigaHertz(GHz): Saniyede 1 milyar saat dönüş hızına karşılık gelen hız birimidir.1 milyar Hz.
Gigabit: Teorik olarak 1,073,741,824 bit demektir.Bir ağın bant genişliğinden söz edilirken genellikle 1 milyar bit yerine Gbps (giga bits per second) denir.
GPU(Graphics Processing Unit-Grafik İşleme Birimi): Güncel kartlar için grafik işlemcisi, görüntü hesaplamalarını yapmak için ekran kartının üzerine oturtulmuş bir "işlemcidir".
- H -
Hard Disk
HCF(Host Controlled Family): Connexant'ın, eski adıyla Rockwell, ürettiği "Yarı Software" modem yongası.
Heat Sink(Isı emici veya ısı dağıtıcısı): Bilgisayarda bulunan silikon yapıdaki çiplerin ürettiği ısıyı daha hızlı bir şekilde dağıtmak için çiplerin üzerine yerleştirilen değişken şekil ve ebatlardaki metal parçalardır.
HSF: Connexant'ın, eski adıyla Rockwell, ürettiği "Software" modem yongası.
Hub: Bir bilgisayar ağında, cihazların ortak kullanım için birbirine bağlanılmasında kullanılan cihaz. Hub'lar genellikle, LAN'daki sistemlerin ve cihazların birbirine bağlanılmasında kullanılır.
Hyper Threading: Bir fiziksel işlemcide 2 mantıksal işlemci olarak tanımlamak mümkündür. Intel'in sunucu sistemlerinde kullandığı ve daha sonra Pentium 4 işlemcilerle masaüstü sistemlere uyguladığı sistemdir.
Hertz(Hz): Frekans Saniyede atılan tur sayısıdır.Eski ismi "Cps" dir.
- I,İ -
IC(Integrated Circuit): Entegre Devre Entegre devreler, çok sayıda transitör, ufak direnç ve kapasitörü yapısında taşıyan çiplerdir. Entegre devreler, yarı iletken maddelerden yapılmaktadır.
IDE(Integrated Drive Electronics): Anakart ile bilgisayar veri depolama aygıtları arasında kullanılan veri yoludur.
IEEE(Institute of Electrical and Electronics Engineers-Elektrik elektronik mühendisleri enstitüsü): Dünya çapında IT teknolojileri ile ilgili araştırma,çalışma ve buluşlar yapan bir kurum.
I/O(Input / Output): Bilgisayardan bilgi alan veya bilgisayara bilgi veren butun bilesen ve aygıtlarin genel ismidir.
IRQ(Interrupt Request): Kesme İsteği Bilgisayar sistemlerinde bulunan aygıtların, işlemciye bilgi göndermeleri için bir adresi kullanmaları gerekir. Bu adres değerine IRQ ismi verilir.
ISA(Industry Standard Architecture): 16-bit standardını destekleyen ve bilgisayarlara ilave aygıt takılmasını sağlayan eski teknoloji ürünü porttur. Günümüzde üretilen anakartlarda artık ISA mevcut değildir.
- J -
JUMPER: Bir bilgisayar aygıtını veya bileşenini ayarlamak için bazı devreleri açmaya veya kapatmaya yarayan plastic kaplı küçük bir metal parçadır. İlgili aygıtın üzerinde bulunur.
- K -
KB(Kilobit): Teorik olarak 1,024 bit hafıza veya veriye karşılık gelir.Pratikte 1000 bit olarak kullanılır.Bir ağın band genişliğinden bahsederken genellikle Kbps (kilobits per second) terimi kullanılır.
- L -
LAN(Local Area Network): Yerel Ağ Yerel ağ olarak tanımlanan Local Area Network, aynı yapı içindeki sınırlı bir alanda bir birine bağlanmış bilgisayarlardan oluşur. Örneğin, Internet kafeler.
LCD(Liquid Crystal Display-Sıvı Kristal Görüntü): LCD, monitörler için kullanılan ve ince yapıdaki bir teknolojidir. LCD teknolojisi, standart CRT teknolojisindeki monitörlerden çok daha ince monitör görüntüsüne sahiptir.
- M -
Motherboard-Mainboard(Anakart): Bir bilgisayardaki bütün bileşen ve aygıtların bağlandığı devre kartına verilen isimdir. Anakartın üzerinde kullanılan yonga seti, kullanılabilecek CPU ve RAM çeşidini belirler.
Megabit(MB): Teorik olarak 1,048,576 bit ve pratik olarak 1,000,000 bit hafızaya veya veriye karşılık gelir.Bir ağın band genişliğinden bahsederken genellikle Mbps(megabits per second)terimi kullanılır.
MDA(Monochrome Display Adapter): 1981 yılındaki ilk IBM PC'deki ekran kartıdır. Ekranda yerleri önceden belirlenmiş olan 256 özel karakteri gösterebilyordu sadece. 80 kolona 25 satırlık bir ekrana sahipti.
Memory Address: Özel uygulamalar veya aygıtlar için ayrılmış hafıza (RAM) bloklarına denir.Faklı bir amaç için paylaşılırsa çakışmalar meydana gelebilir.
Megahertz(MHz): 1,000,000 hertz demektir.
Micron(Mikron): Mikron bir ölçü birimidir. 1 mikron, 1 metrenin milyonda biridir. Aynı zamanda mikro-metre olarak da isimlendirilir. İşlemcilerde kullanılan mikron terimi, transistörler arasındaki uzaklığı belirtir.
MOSFET(Metal-Oxide Semiconductor Field-Effect Transistor): Çalışma Etkili Metal Oksit Yarıiletken Kanallarda akım ve elektron taşıyan özel transistör çeşididir.
MTBF(Mean Time Between Failures): Donanım ürünlerinin ne kadar süre güvenilir çalışabileceğini belirten terimdir. Bu değerler saat cinsinden belirtilir ve genelde bu değerler oldukça yüksektir.
- N -
NAS(Network Attached Storage): Ağa Bağlı Veri Depolama Sistemi NAS sistemler, LAN veya WAN üzerindeki tüm sistemler için ortak bilgi depolama ortamı sunar. Standart ağ teknolojilerini kullanır.
NIC(Network Interface Card Ağ için arayüz kartı): Ağdaki diğer bilgisayarlarla veri alış verişi yapabilmeyi sağlayan bütünleşik karta denir. Ethernet kartı en çok tanınan NIC tir.
North Bridge(Kuzey Köprüsü): Anakart üzerinde bulunan, bellek ve AGP ve Güney Köprüsünü işlemciye bağlayan yongadır.
NTFS(New Technology File System): Windows NT için geliştirilen 32-bit dosya sistemidir. FAT32'ye ek olarak Maksimum 2 Terabyte'a kadar olan diskleri kullanabilme özelliği en çok göze çarpan farkıdır.
- O,Ö -
OpenGL(Open Graphics Library): 3D yazılım arabirimi (3D API). Gelişmiş donanım desteğini kullanarak hem iki hem de üç boyutlu grafikleri ekrana çizmek için kullanılan ücretsiz bir grafik arabirimidir.
Overclock: Bir parçayı, gerçek hızından daha yüksek hızda çalıştırma işlemidir. İşlemci, ekran kartları ve bellek gibi parçalar, gerçek hızında daha yüksek hızlarda bir takım işlemlerle çalıştırılabilir.
- P -
Partition: Sabit sürücünün ayrılmış her bir bölümüne verilen isimdir.İsteğe göre farklı sayıda ,kapasitede ve formatta olabilir.
PC Card-PCMCIA card: Kredi kartı büyüklüğünde olan ve genellikle notebook ve laptoplarda kullanılan bellek veya I/O aygıtlarına verilen isimdir.
PCI(Personal Computer Interconnect): Bilgisayarlara ilave aygıt veya bileşen takılmasını sağlayan, 32-bit olan ve 64-bite kadar destekli arabirimdir. Ses kartı, 56k modem bu arabirime takılır.
Pixel(Piksel): Piksel, bilgisayar grafiğinde veya veya bilgisayar görüntüsünde programlanabilir temel birimdir. Piksel boyutu, sizin ekran kullandığınız çözünürlüğe bağlı olarak değişir. 800x600 çözünürlükte ekranda 800x600 tane piksel görüntülenir.
PNP(Plug and Play-Tak ve çalıştır): Bilgisayarı kapatmadan, çalışma esnasında, sisteme takılan uyumlu aygıtların işletim sistemi tarafından otomatik algılanmasına verilen isimdir. Win xp ile gelen bu teknoloji usb aygıtlarda yaygın olarak kullanılır. 98 sisteminde bu işlem için driver gerekmektedir.
POST(Power On Self Test): Bilgisayar ilk açıldığında devam etmeden önce sistemle ilgili bir sorun olup olmadığını bulmaya veya bilgisayara takılı aygıtları tanımaya yarayan bir özelliktir.
PROM(Programmable ROM-Programlanabilir ROM): Bu ROM çeşidi, saklama alanına bilgileri sadece birkez yazılmasına izin verecektir. Bu yazmadan sonra bu bilgiler kalıcıdır. Bunu günümüzde CD-R'a benzetilebilir.
PS/2: Mouse ve klavyenin bağlandığı porta verilen isimdir. Şimdilerde birçok Mouse ve klavye USB arabirimini kullanmaktadır.
- R -
RAID(Redundant Array of Independent Disks-Bağımsız Diskler Kümesi): RAID, bir sabit disk dizesidir. RAID dizesinde, iki veya daha fazla diski tek üniteye bağlayarak, disklerin tek başlarına yapamadığı işin yapılması sağlanır. RAID0, RAID 5 gibi çeşitleri vardır. Güvenlik ve hız amaçlı çeşitleri vardır.
RAM(Random Access Memory-Rastgele erişime sahip bellek): İşlemci tarafından kullanılan, veri veya bilgilerin geçici olarak tutulduğu değişken hafızaya verilen isimdir.
RAMDAC(RAM Dijital-to-Analog Converter): Grafik kartları üzerinde bulunan RAMDAC ünitesi, görüntü sinyallerini analog sinyallere dönüştürülmesini sağlar. VGA monitörler, yalnızca analog sinyalleri işleyebilir.
RDRAM Rambus: DRAM Rambus firması tarafından geliştirilen ve çok yüksek hızlarda çalışabilen bir bellek çeşididir.
RGB(Red, Green, Blue-Kırmızı, Yeşil, Mavi): RGB, bilgisayar için görüntülenecek renk değerlerini bildirir. Bu üç renk, bir araya farklı oranlarda bir araya gelerek tüm renkler ortaya çıkarılabilir.
RISC(Reduced Instruction Set Computer): İşlemci tasarım mimarisini ifade eder. Daha fazlası için İndirgenmiş komut takımı bilgisayarı - Vikipedi
ROM(Read Only Memory-Sadece Okunabilir Bellek): ROM, RAM'in aksine, üzerindeki bilgiler kalıcı olan ve silinemeyen bellek tipidir. ROM'un birkaç çeşidi vardır ve standart ROM'daki bilgiler kalıcıdır.
Router(Yönlendirici): Ağlar arasında veri paketlerini yönlendiren cihazlardır. Router, en az iki ağa bağlıdır. Bu ağlar LAN veya WAN olabilir.
- S,Ş -
SAN(Storage Area Network): Veri Depolama Ağı SAN, veri depolama aygıtlarının bulunduğu, LAN ve WAN tarafından erişilebilen özel bir bilgi depolama ağıdır. SAN'u içerisinde sadece veri depolama aygıtları yer alır.
Serial ATA(Serial Advanced Technology Attachment veya SATA): Hard diskleri bilgisayar sistemlerine bağlanabilmesini sağlayan yeni bir standarttır. Kısaca Ata standartının hızlı olanı denebilir.
SCSI(Small Computer Sytems Interface-Küçük Bilgisayar Sistemi Arabirimi): SCSI; HDD ,CD-ROM , Scanner, Printer gibi aygıtları eski ve şu anki diğer paralel arabirim standartlarından daha uyumlu ve gelişmiştirilmiş arabirimdir.
SDR SDRAM(Single Data Rate Synchronous Dynamic Random Access Memory): Tek veri akış oranına sahip eşzamanlı, aktif ve rastgele geçişe sahip bellek 66-100-133-166 MHz hızlarını ve ara hızları destekler.
SIMM(Single In-line Memory Module-Tekli Ram Modülü): Üzerine bellek modülleri takılabilen küçük devre kartıdır.Genel olarak Macintosh için 8, PC'ler için 9 RAM çipi takılır.
Silicon(Silikon): Bilgisayar çipi, transistör ve diğer elektronik devrelerin yapımında kullanılan ana maddedir. Silikon atomik yapısı bakımından ideal bir yarı iletkendir. Fosfor(P) ve arsenik(Ar) gibi maddeleri içerir.
SMP: Symmetric MultiProcessing anlamına gelen SMP, sistemde bulunan birden fazla işlemciye eş zamanlı olarak bir işi yaptırmasını sağlayan bilgisayar teknolojisidir. Bu işleme multiprocessing denir.
SNR(Signal to Noise Ratio-Sinyal gürültü orantı): Gerek telekominikasyon gerekse de ses sistemlerinde kullanılan bu ifade, sinyal seviyesinin gürültü seviyesine göre oranını ifade eder.
SOI(Silicon On Insulator): Yalıtkan Üzerindeki Silikon IBM'in geliştirdiği yarıiletken üretim tekniğidir.
Socket(Sokey): Bilgisayarlarda işlemcinin takıldığı arabirime verilen isimdir. İşlemcinin markasina ve modeline göre bir çok çeşidi mevcuttur.
South Bridge(Güney köpsüsü): North Bridge(kuzey köprüsü)aracılığı ile işlemciye bağlanarak paralel ,seri,usb,ps2 gibi düşük hızlı çıkış ve arabirimlerin işlemciye bağlanmasını sağlayan çipin ismidir.
S/PDIF(Sony/Philips Digital Interface): Sony/Philips Dijital Arabirimi. Standart ses transfer formatıdır. Sony ve Philips'in katılımıyla oluşan bir grup tarafından geliştirilmiştir.
SPD(Serial Presence Detect): RAM modülü üzerindeki EEPROM’dur. Bu EEPROM üzerine fabrika çıkışı sırasında o modül ile ilgili tüm bilgiler belirlenmiş formatta yazılır.
Splitter(Ayırıcı): Gelen sinyali birden fazla çıkış sinyaline çevirebilen sinyal ayırıcı cihaz. Telefon sinyalini bir veya birden fazla sinyale(her biri farklı bir frekans aralığını taşıyor olmak üzere) ayırabilir.
SRAM(Static Random Access Memory): Durgun(devinimsiz) rastgele geçişe sahip bellektir. Sabit güç tazelemeye ihtiyacı olmadığından DRAM lardan daha hızlı çalışır. Fakat bilgisayar kapatıldığında üzerindeki bütün veriler silinir.
STR(Suspend To Ram): Sistemi Askıya Almak Bilgisayarın düşük güç-tüketim moduna geçmesidir.Sisteme bağlı diğer bileşenlerin bir çoğu kapalı iken,açık uygulamalar ve aktif dosyalar RAM'e kaydedilir.
Switch(Anahtar): Network sistemlerinde, LAN içerisindeki aygıtların ortak kullanım için birbirine bağlanmasını sağlayan ve LAN içerisindeki cihazlardan gelen veri paketlerini filtreleyerek sadece ilgili porta gönderen cihazdır. Akıllı hub da denebilir.
- T -
TCO(Total Cost of Ownership-Toplam sahip olma maliyeti): Bir sistemin(genellikle bilgisayar sistemleri) gerçekteki maliyetidir.
TFT(Thin Film Transistor): İçerisinde her piksel için ayrılmış bir transitör bulunan ve böylece piksellerin tamamen bağımsız hareket etmesini sağlayan bir LCD monitör ceşididir.
Transistör: Devreyi açıp kapatmaya yarayan, yarı iletken maddeden yapılmış özel bir yapıdır. 1947 yılında Bell Laboratuarında icat edilen transistör'ler, dijital devrelerin temel bileşeni haline gelmiştir. Günümüzde her cihazın içinde bulunmaktadır.
- U,Ü -
UPS(Uninterruptible Power Supply-Kesintisiz Güç Kaynağı): Şarj edilebilir piller içerir ve elektrik kesintisinde devreye girerek bilgisayarınızın bir süre daha çalışmasını sağlar. Bu süre içerisinde bilgisayar normal işlevine devam edebilir.
USB(Universal Serial Bus-EVrensel Seri Veriyolu): İkincil veya harici bileşen ve aygıtların bağlanmasını sağlayan arabirimdir. USB 1.1, 12 Mbps lik bir band genişliği sunarken, USB 2.0 480 Mbps lik bir bant genişliği sunar. USB 3.0 geliştirilmekte olan bir teknolojidir.
- V -
Virtual Memory(Sanal Bellek): İşletim sistemleri, sisteme takılı bellek yetmediği durumlarda hard diskin belirli bir kısmını geçici dosya transferi yapmak için kullanırlar. Veri alışverişinin yapıldığı bu belirli kısma sanal bellek denir.
VRAM(Video Random Access Memory): Ekran kartlarının üzerinde bulunan ve GPU(grafik işlemcisi) nin geçici veri transferi yaptığı bellek çeşididir. VRAM lerin hepsi DRAM lerin özel düzenlemeleridir.
- W -
WAN(Wide Area Network-Geniş Alan Ağları): WAN, farklı bölgelerdeki yerel ağların(LAN) bağlanması sonucu oluşan bilgisayar ağıdır. Örneğin bir kargo şirketinin İstanbul, İzmir,Ankara ... şubelerindeki yer alan lanların genel merkezde toplanmış ismine WAN denir.
Wafer: İşlemcilerin yapıldığı, silikondan yapılan, yuvarlak bir yarı iletken madde parçasıdır.
WHQL(Microsoft Windows Hardware Quality Labs-Donanım Kalite Laboratuvarı): Microsoft'un donanımların işletim sistemleri ile maksimum uyumunu sağlamayı hedeflediği test prosedürüdür.
