IMLEGEND
Aileden
İlk olarak oyunun çok güzel bir menü müziği var (her ne kadar insanı bir nebze ürkütse de!). Oyuna Single Player-Grand Campaign bölümünden başlıyorsunuz. Eğer oyunu ilk kez açıyorsanız veya hiç oyun bitirmediyseniz sadece 5 tane ülke seçebileceğinizi görebileceksiniz. Eğer derseniz "ben bunlarla yetinmem"; Medieval II Total War\data\world\maps\campaign\imperial_campaign\des cr_strat.txt dosyasına sağ tıklayıp özelliklere tıkladıktan sonra salt okunur seçeneğini kaldırın. Sonra dosyayı açıp unlockable satırının altındaki end'e kadar olan satırları kesip "playable"ların altına yapıştırın. Önemli olan nokta "non-playable"lara dokunmamak aksi takdirde problem yaşarsınız.
Şimdi buradan istediğiniz bir ülkeyi seçtikten sonra long veya short campaign özelliğini ayarlıyorsunuz. Bu önemli çünkü oyunun ne kadar sürede biteceğine karar veriyorsunuz. Son olarak Manage All Settlements kutusunu işaretlerseniz, "governor"u olmayan şehirleri yönetebilirsiniz; Show CPU Moves kutusunu işaretlerseniz, gölgede kalmayan tüm rakip hareketlerini görebilirsiniz.
ARAYÜZ BİLGİLERİ
MTW'nin çok fazla karmaşık olmayan bir oyun içi arayüzü vardır. 1–2 kez baktıktan sonra aradığınız her şeyi rahatça bulabilirsiniz.
Sol alt tarafta bir mini harita bulunur. Bu haritanın üstündeki + ve – işaretleri haritaya yakınlaşma ve uzaklaşma yapmanıza olanak verir. Normal gördüğünüz haritaya ise farenin tekerleğiyle yapıyorsunuz. Bu mini haritanın sağ üst köşesinde bir mektup işareti var. Buraya tıkladığınızda o an almış olduğunuz görevler listesini görürsünüz. Sağ alt bölümde üstünde bayrağınızın olduğu bir kalkan resmi bulunur. Buna tıkladığınızda ülkenizin genel bilgileri (Faction başlığı altında) yazar. Üst bölümünde üç ayrı başlık bulunur: The Pope (Catholic değilseniz görünmez) – Diplomacy – Faction. The Pope'da ülkelerin papaya olan yakınlıklarını, Diplomacy'de ülkeler arası ittifak ve ilişkileri görebilirsiniz. Bu bayrağın hemen altında bir bina işareti onun sağında da bir miğfer işareti bulunur. Bunlar bir şehri veya bir generali seçtiğinizde aktif olur. Sağ üstte bulunan kum saati ise turunuzu bitirmenizi sağlar. İçi altın dolu kazan resmi ise finansal bilgilerinizi gösterir. Bunun altında yazan sayı florin miktarınızdır. Kum saatinin altında yazan ise şimdiye kadar bitirdiğiniz tur sayısıdır.
Açtığınız Faction penceresinin altında 4 tane küçük daire görürsünüz. Bunların en sağında bulunan "Collage of Cardinal", sadece katolik ülke seçildiğinde aktif olur. En soldaki dairenin adı "Family Tree"dir. Adı üstünde soy-ağacını gösterir. Ülkenin bayrak resminin bulunduğu kişi kral, yani Faction Leader'dır. Bu bayrağı ölmüş kişilerde de görebilirsiniz. Bu "ölmeden önce kraldı" demektir. Bir de üstünde bayrak resmi olmayan bir şekil daha görürsünüz. Bu şekil yaşanlar arasında kraldan başka bir kişide bulunur. Bunun anlamı varistir. Yani kral öldüğünde kral olacak kişidir.
İkinci sıradaki dairenin adı "Faction Rankings"tir. Bu oyundaki tüm ülkeler arasındaki yeriniz verir. Tıkladıktan sonra çeşitli varyasyonlarda sıranızı grafiksel olarak görme imkanı sunar. Örneğin sağdaki seçimden; bütün ülkeler arasındaki yeriniz, en iyi 5 ülke v.s. Ayrıca bu bilgilere her tura başladığınızda gelen, ilk mesajlardan biri olan "End of Turn" adlı mesajın alt kısmından görebilirsiniz. Burada dört farklı değerlendirme (Military-Financal-Production-Population) ve genel değerlendirmeyi (Overall) görürsünüz. Karşılarında yazan sayılar tüm ülkeler arasındaki sıranızı verir. Sayıların üstündeki renk yeşil ise bir önceki tura göre çıkışta olduğunuzu, gri ise bir değişme olmadığı, kırmızı ise düşüşte olduğunuzu gösterir. Üçüncü sıradaki "Show List Scroll" ise generallerinize ve şehirlerinize bir arada görme imkânı sunar.
Oyunda RTW'ye göre yapılmış en büyük değişiklik kale ve şehir ayrımıdır. Şehirleri daha çok kâr amaçlı ve ajan çıkarmak için kullanın. Kaleleri ise ordu çıkarmak için. Şehirler çabuk isyan ettiği için Upgrade binalarını bir an önce yaparsanız şehirlerde problem çıkmaz. Kaleler bu konuda çok avantajlıdır. Yani kolay kolay isyan etmezler. Bu yüzden kalelerde yönetici bulundurmanız gerekmez. Ama kaleniz saldırıya açık bir yerde ise gerekir. Kalelerde sadece askeri birlik binalarını geliştirin. Ayrıca kalelerde dini binalar ve tarlalar da yapılabilmektedir. Bunları da göz ardı etmemek faydalı olur. Bir kaleyi şehre, bir şehri de kaleye dönüştürmek mümkündür. Eğer bu değişim mümkünse, construction başlığı altında olan binaların en sonunda "Convert to Town/Castle" seçeneği bulunur bastığınızda bir uyarı gelir evet derseniz değişiklik yapılır. Buradan sonraki bölümlerde anlatacağım her şeyde kale veya şehir diye ayırmadan, sadece şehir diyeceğim.
Son olarak bu konu başlığında şehir ekranından bahsetmek istiyorum. Bir şehre çift tıkladığınızda veya construction butonuna tıkladığınızda bir pencere açılır. En üstteki boşlukta (varsa) governor'un rütbeleri görünür. Onun altında, sol tarafta Income (Gelir) – Public Order (Düzen) – Population (Nüfus) – Population Growth (Büyüme Hızı) bilgileri bulunur. Bunlar ayrıca harita üzerinde şehir isminin altında da görülebilir ama sadece gelir sayı şeklinde görülür. Diğerleri resim şeklindedir. Income'ı para başlığında ele alacağım. Public Order ise şehrinizdeki insanları yönetiminize karşı tepkisi diye nitelendirebilirsiniz. Public Order'ın durumları şöyledir.
Public Order sorun olduğunda; şehrin "Upgrade" edilmesiyle, çeşitli binaların yapılmasıyla (Town Hall, church, inn v.s.) çözülebilir. Yapılacak binalara sağ tıkladığınızda, binanın açıklamalar bölümünde "… due to law" veya "… due to happiness" gibi yazıları gördüğünüz binalar Public Order'a olumlu etki yapar. Ayrıca şehrin içinde yeterli asker bulunduğunda da sorun çözülebilir. Population direk Population Growth ile orantılıdır. Population Growth'da yazan miktar kadar nüfusta artış olur. Ayrıca bu yazıların üstüne geldiğinizde gördüğünüz sayı ise gelişim için (yani Upgrade'in açılması için) gerekli nüfus miktarıdır. Population growth da salgın durumlarının haricinde Puplic Growth ile paralel bir yol izler. Bu pencerenin sol alt kısmında üç daire görürsünüz. Bunlardan ilki "Building Browser"dır. Bu tüm binaların listesidir. Buradan yaptığınız binaların (tam görünenler) ve yapacağınız binaların (soluk görünenler) tam listesini görürsünüz. Yanındaki "Ask Advisor" dairesi ise construction veya recruitment başlığı altında tıkladığınızda yapılacak en iyi bina veya askeri söyler. Ama bu bir öneridir. Siz neyi istiyorsanız onu yapabilirsiniz. Üçüncü daire ise "Show Settlement Details"dir. Açılan pencerede şehrin detaylı bilgisini görürsünüz. Örneğin; nüfus neden etkileniyor, düzeni neler bozuyor, nüfusun yüzde kaçı Müslüman gibi sorularınıza yanıt alabilirsiniz. Bu ekranın sol alt tarafında "Trade Summary" dairesi vardır. Buradan kârınızı detaylı olarak öğrenebilirsiniz. "Set Faction Capital" ise adı üstünde şehri başkent yapar.
MTWII'de, RTW'den farklı olarak yeni karakterler (ajanlar) oyuna eklenmiş. Spy, Assassin, Princess ve Diplomat zaten vardı. Priest, Merchant ve biz kullanamasak da Heretic ve Witch var. Ayrıca sadece Papal States'in sahip olduğu Inquistor denilen bir ajan var ama bu ajan MTWI'de her katolik ülke çıkarabiliyordu. Bu arada buradaki ajan kelimesini FBI ajanı gibi bir şey sanmayın, sadece burada öyle isimlendirilmiş.
Spy: Subterfuge denilen bir seviye (rütbe) adlandırması var. Görevi adı üstünde 'casusluk'. Şehirlere sokup şehirde huzursuzluk çıkarabilirsiniz. Ama bunun için bir tane spy yetmeyebilir. Birden fazla spy sokmalısınız. Spy "Brothel" binasını yaptığınızda açılır. Kalelerde huzursuzluk çıkarma tekniği işe yaramıyor. Ayrıca şehre sokulan spyların kuşatma anında kapılara açma ihtimali vardır. Spy'ı soktuğunuz şehre tıkladığınızda alt kısımda ihtimal yazar. Spy'ın rütbesine ve şehirdeki spy sayınıza bağlı olarak bu ihtimal artar. Spy'ları ayrıca orduların içine koyarak görüş mesafelerini artırabilirsiniz ya da şehirde olmayan ordunun bilgilerini veya ajanların rütbelerini öğrenebilirsiniz. Spy'ı rütbelendirmek zor değildir. Bir turda soktuğunuz şehirden, o turu izleyen turda çıkarıp yeniden sokarsanız ve her tur bunu böyle yaparsanız, spyınızın rütbesini artırabilirsiniz. Ama bir dezavantajı vardır: spy'ınız ölebilir. Son olarak şehirdeki bir spy, sehrin etrafına aç kurtlar gibi üşüşen rakip spy ve assassinleri görmenizi sağlar.
Assassin: Oyunda size yararı dokunabilecek en önemli ajan. Ama bir assassini rütbelendirmek gerçekten şans işidir. Rütbelendirmeyi kolaylaştırmak için önce rütbesiz princess'lerden başlayın, sonra generalsiz orduların captain'lerini öldürün. Biraz rütbe kazanmış olacaktır. Sonra priestleri öldürün (cardinaller değil). Rütbesi 8+ olduktan sonra yavaş yavaş general öldürmeye geçebilirsiniz.
Ama seçeceğiniz generali öldürme ihtimali %60'tan yüksek olsun. Aksi takdirde, eğer saldırıda assassin ölürse generalin ülkesi size savaş açar (Ally olsa bile!). Bence assassinin en büyük faydası generalleri korumak. Orduların içine bir assassin koyduğunuzda assassin, o ordunun generaline suikast ihtimalini azaltmaktadır. İhtimal azalır ama sıfıra inmez. Yani hâlâ herkes bir assassin kurbanı olabilir. Ayrıca assassin şehirde durduğunda şehirdeki ajanları ve generalleri saldırılardan ve şehir binalarını sabotajdan korur. Assassin "Inn" binası yapıldığında açılır. Inn, brothel yapmadan açılmaz.
Princess: Görevi evlenmek, ama yan görevi de diplomasi. Eğer evlendirdiğiniz general neutral bir ülkeye aitse o ülke ile ally olursunuz (düşman ile de düşmanlık biter). Ama derseniz ki ben kızımı ele vermem, kendi generallerinizden biri ile evlendirebilirsiniz. Bekâr bir generaliniz üstüne princess seçili olarak sağ tıkladığınızda ihtimalin %100 olduğunu görürsünüz. Princess'in dediğim gibi bir de diplomasi özelliği vardır. Diğer bir ülkenin diplomatına direk sağ tıkladığınızda diplomasi başlar fakat bir generale sağ tıkladığınızda önce boş bir ekran gelir. Sonra siz sol altta yer alan toklaşan eller işaretine tıklarsanız diplomasiyi açabilirsiniz.
Diplomat: Bir tek görevi var elçilik yapmak. Diğer ülkelerin ordularına, şehirlerine, diplomat ve princesslerine sağ tıkladığınızda diplomasi penceresini açarsanız. O pencerede bulunan seçenekler şunlardır:
Alliance (Neutral ise) – İttifak Ceasefire (Enemy ise) – Ateşkes
Trade Rights (Neutral veya Ally ise) – Ticaret Anlaşması
Attack Faction – Bir ülke saldırırken yardım etme veya yardım isteme
Make Single Payment – Para verme veya alma
Regular Tribute – Bir bakıma haraç verme ya da alma
Map Information – Harita bilgisi verme veya alma
Accept or We Will Attack (Neutral veya Enemy iken bir şey isteyip kendiniz bir şey koymadığınızda aktif olur) – Kabul et yoksa saldırırız demek
Become Vassal – Hiç kabul ettiremediğim için bilmiyorum ama sözlük anlamı buyruk altına girmek. Sömürge olabilir diye düşünüyorum.
Marry to Faction Hair (Sadece princess diplomasi ekranında görülür) – Teklif ettiğiniz ülkenin varisiyle evlenme teklifinde bulunursunuz.
Reconcile (Sadece Papal States'e aforoz olduğunuz bir zamanda yaptığınız diplomasi ekranında görülür) – Papadan aforozu kaldırmasını istersiniz.
Diplomasi teklifinizi yaptığınızda “Make Offer” demeden önce rakibin karşılama durumuna bakın. Very Generous – Generous – Balanced – Demanding – Very Demanding şeklinde azalır. Ayrıca sağ üst bölümde "Priorities" diye bir yazı bulunur ve anlamı önceliklerdir. Bunun yanında unknown yazmadığı takdirde sizden beklediği bir şeyi teklif ederseniz kolaylıkla kabul edebilir. Burada genellikle ilk kez karşılaşıyorsanız "trade" (trade rights), savaştaysanız "peace" (ceasefire) gibi yazılar bulunur.
Ülkelerin "Reputation"ları diplomaside önemli bir etkendir. Reputation'ınız yüksek olursa diplomasiden o kadar kârlı çıkarsınız. Reputation iyiden kötüye şöyle sıralanır:
İmmaculate-Very trustyworthy-Trustyworthy-Very reliable-Reliable-Mixed-Dubious-Untrustyworhy-Very untrusyworthy-Deceitful
Örneğin; Rep'iniz Mixed olduğu bir zamanda bir ülkeye yaptığınız Alliance teklifiniz karşı ülkenin tavrı Very Generous oluyor. Siz de bu durumdan yararlanıp Regular Tribute 1000 florin 5 turns ya da daha acımasızca bir teklifte bulunabiliyorsunuz. Ally ülkelerle ittifakı bozmadan saldırmadığınız sürece Rep'iniz azalmaz.
Diplomasinin iyi bir şekilde sonuçlanması için başka bir şart ise Relationship (uluslararası ilişkiler). Arada sırada "Relationship Improved" (İlişkiler düzeliyor) veya "Relationship Worsened" (İlişkiler Kötüleşiyor) gibi mesajlar alabilirsiniz. Bunlar ilişkilerin değiştiğini size haber vermek için gelir. İlişkinizin değiştiği ülke ismi de yazar. Bu da şöyle sıralanıyor (iyiden kötüye):
perfect-outstanding-very good-good-amiavle-reasonable-so-so-poor-very poor-terrible-abysmal
Bir ülke ile savaş yaptığınız zaman ilişki seviyesi "Abysmal"den yukarı çıkmaz. Ama bu ally bir ülkenin "Good"dan aşağı inmeyeceği anlamına gelmiyor. Ally bir ülke bile size karşı Poor olabilir. Diplomasinin aleyhinizde sonuçlanması için bir nebze de diplomat rütbesine ihtiyaç duyulabilir. Zira 7+ rütbeli bir diplomat çok saçma veya kabul edilemez teklifleri bile kabul ettirebiliyor. Diplomat rütbesi ise yaptığı tekliflerin kabul edilmesiyle artıyor. Bazen kendi kendine de artabilir. Bu yüzden tüm trade rights tekliflerini bir diplomattan yaptırmak iyi olacaktır.
Merchant: Çok ilginç bir eklenti olmuş bence. Merchant dünya üzerindeki ticari mallardan para kazanmak için kullanabileceğiniz bir ajan (agent). Ticari mal dediğim şeyler ("trade goods") haritanın çeşitli yerlerine dağılmış wine (şarap), spice (baharat), silk (ipek), silver (gümüş) gibi mallardır. merchantınızı görüş açınıza göre malın sağ üst karesine getirdiğinizde o malın kârı size gelmeye başlar. Malın ne kadar kâr getireceğini öğrenebilmek için merchantınız seçili iken haritanızda açılmış olanlardan birinin üstüne geldiğinizde görürsünüz. Ayrıca merchant kâr getirirken üstüne çift tıkladığınızda rütbesinin hemen altında ne kadar getirdiği yazar.
Financal Details'daki income başlığı altındaki Merchant Trade'de (kaç merchantla kâr ediyorsanız) toplam merchant kârınız yazar. Ayrıca sizin bölgenizde, trade rights imzaladığınız ülkenin merchantları malın üstünde duruyorsa o kâr size de gelir. Aynısı karşı taraf için de geçerlidir. Merchant ayrıca diğer merchantları almaya yarar. Eğer yapacaksanız hedef merchanta sağ tıkladığınızda başarı yüzdesi yazacaktır. Merchantın rütbesi bir malın başında durdukça veya merchant satın aldığınızda (succesful acquisition) artar. Her yaptığınız market ve gelişmiş binaları için +1 merchant yapma şansı elde edersiniz.
Priest–Imam–Cardinal–Bishop: Priest her dinde aynı iken (genellikle) 6+ rütbeli olduğunda kendi dinine özgü din adamına dönüşür. Bu sadece cardinal de olmayabilir. Bunu birazdan açıklayacağım. Priest yapabilmek için kalelerde small chapel, şehirlerde small church (katolik ülkelerde adı bu) ve daha gelişmiş binaları yapmanız gerekir. Her bina +1 priest yapımına izin verir. Priest rütbesi, durduğu şehri ya da üzerinde bulunduğu bölgeyi kendi dinine çevirmeyi başardıkça artar. Bir bölgenin yüzde kaçının sizin dininize mensup olduğunu görmek için bir din adamınızı seçip seçili bölgenin üstünde tutmanız yeterlidir. Bu din değiştirme işi (conversation) yine dini binaların gelişimiyle ve bölge üzerinden duran din adamı sayısıyla hızlanır. Imam ve bishopun fazla bir özelliği yokken, cardinalin bunlardan farklı olarak papa seçilme ihtimali vardır. Sağ alt taraftaki bayrağınıza tıkladıktan sonra alt taraftaki dairelerin en sağına tıklarsanız (Collage of Cardinals) dünya üzerindeki tüm cardinalleri görürsünüz.
Bu pencerenin en altında ne kadar koltuğun boş olduğunu görebilirsiniz. Eğer cardinaller kurulunda hiç boş koltuk yoksa priestiniz 10 rütbeli olsa dahi cardinal olamaz. Cardinaller kurulunda oyunun başında her ülkeden bir tane bulunur. Ama bir cardinal öldüğünde yerine geçen cardinalin ölen ülkeye ait olması gerekmez. Ölenin yerine katolik ülkelerde bulunan en yüksek rütbeli priest cardinal olup geçer. Bazı zamanlarda koltuklar boş kalabilir. Bu da yeterli rütbede bir priestin bulunmadığı anlamına gelir.
Bir priest ve cardinal-bishop-imam rütbesi iki şekilde artar. Birini yukarıda belirttim diğeri ise heretic veya witch idam etmektir. Sizi turunuzu geçtiğinizde rebel sırasında ortalıkta dolaşan siyah giyinmiş karakterlerdir. Din adamınızı seçip bu karaktere sağ tıkladığınızda ihtimali görürsünüz. %50'nin üzerinde değilse denemeyin. Aksi takdirde sizin din adamınız heretic olabilir. Adamınız başarılı olursa rütbesi artabilir.
Inquisitor: bu karakteri yapamazsınız. Bu karakterin sadece Papal States sırasında hareket ettiğini dolayısıyla Papal States'e ait olduğunu bilmelisiniz. Kafasında siyah bir kovboy şapkasına benzeyen bir şapka duran bu karakterden korkun. Çünkü din adamlarının hereticlere yaptığını, bu ajan generalden tutun diplomata kadar herkese yapar. Kaçmanızın bir yolu yok. Eğer çok kaliteli bir assassininiz yoksa size gelmemesi için dua etmeye başlayın. (benim 6 rütbeli generalimi öldürmüştü)
Family Members (Generaller): Rütbelerini tıklamadan görebildiğiniz tek karakterdir. Yanlarında boylarınca uzanan yıldızlar onların rütbeleridir. Bu karakterlere, aile soy ağacınızda görülür ve başka bir generalinizin öz oğlu olarak doğup 16 yaşına geldiğinde, princess'inizle rakip ülkelerden olmayan bir general ile evlendiğinde (Suitable Husband adlı mesaj), genelde çocuğu olmayan bir generaliniz evlat edindiğinde (Adoptation adlı mesaj) veya genaralsiz bir ordunuz önemli bir savaş kazandığında şansınıza bir general çıkarsa sahip olursunuz. Generaller savaş esnasında önemli bir yere sahiptir. Her rütbesi birkaç küçük birliğe bedeldir.
Generaller zaman zaman özellikler kazanırlar. Bir şehrin içinde ise, şehre çift tıklayıp recruitment başlığına gelirseniz görebilirsiniz. Şehirde değilse üstüne çift tıkladığınızda görürsünüz. Sol tarafta retinue, sol tarafta traits başlığı altında bazı yazılar görürsünüz. Bu yazılar generalinizi "General" yapan özelliklerdir. Yazıların üstlerine geldiğinizde o özelliğin karaktere ne kazandırdığını ya da ne kaybettirdiğini görebilirsiniz. Örneğin; +3 command, +2 command when defending, %5 tax income, –1 piety v.s. Bu özellikler şehirde dururken veya savaşırken kazanılır. Hepsi olumlu özellik değildir. Bu özellikler generalinizin kalitesini belirler. General sadece "Command" rütbesine sahip değildir. Command sadece savaşta işe yarar. Generalin ayrıca şu rütbeleri vardır:
Command (Komuta Etme)
Dread (Kötülük) – Chivalry (Kahramanlık) (*bunlardan sadece biri çıkar) Authority (Yöneticilik) – Loyalty (Sadakat) (*bunlardan sadece biri çıkar) Piety (İnanç)
Şehirlerin dışında bir savaş kazanıldığında bir pencere açılır. Bu pencere esirlerin kaderini ve dolaylı olarak generalinizin kaderini belirleyeceğiniz bir kararı vermenizi ister. En altta sol tarafta "Ransom" (Parayla Serbest Bırak) seçeneği vardır. Buna tıklanırsa rakibinizden esirleri para karşılığında serbest bırakma teklifi yapmış olursunuz. Kabul edilirse Chivalry, edilmezse kılıçtan geçireceğiniz için Dread artar. "Release" (Serbest Bırak) seçeneği tıklanırsa ordular serbest kalır bu size Chivalry kazandırır. "Execute" (Kılıçtan Geçir) seçeneğini işaretlerseniz, kötü bir general olma yolunuz açılır ve Dread alırsınız. Ayrıca savaş yaptığınız ülkeyle ilişkiler bir seviye kötüleşir.
Bir generalin Dread'inin yüksek olmasının dezavantajı assassinlerin hedefi olmasıdır. Council of Nobles bazen Assasinate ve Regicide görevleri verir. Bu verilen görevler eğer generali hedefliyorsa bu genelde Dread'i olan generaller olmaktadır. Ayrıca şehir aldığınızda karşınıza gelen pencerede "Occupy Settlement" seçeneğine tıklarsanız nüfus hiç değişmez insanları direk kabul edersiniz demektir. Dezavantajları parayı az almanız ve şehrin kısa sürede isyan etmeye meyilli olmasıdır. "Sack Settlement" şehir yağmalanır ve katliam yapılır. "Exterminate" seçeneği ise en karlı seçenek ama şehirdeki en küçük bebeğe kadar öldürüyorsunuz ve generalinizin Dread'i artıyor.
Ayrıca generallerin paralı asker alma gibi bir özellikleri de vardır. Bunu şehirde değilken sağ alttaki miğfer işaretinden tıklayarak alabilirsiniz. Bu birliklerin fiyatları yüksek olur ama avantajı aldığınız tur savaştırabilmenizdir.
Generalin özellikleri arasında gece saldırabilme olanağı varsa bunu kullanmanız çok önemli bir avantaj sağlar. Çünkü eğer böyle bir özelliği varsa, öncelikle gece savaşlarında en az +1 command kazanıyordur (Alttaki ilk resme bakın Night Fighter özelliği). Ayrıca o resmin altında göreceğiniz resimde de Reinforcements (Destek güçler) aktif olmaz. Yani sadece sağ tıkladığınız ordu ile savaşırsınız. Böylece hepsi tek tek gelmiş olur.
Son olarak generallerin "Watchtower" ve "Fort" yapabilme özellikleri vardır. Fortlar askerlerin geçici olarak kurduğu askeri bölgelerdir. Fortlardaki bir orduya saldırı yapılabilmesi için önce kuşatılması gerekir. Yani gerekirse destek getirmek için en az 1 en fazla 3 tur size zaman tanır. Ayrıca köprü başlarına veya tek karakterin geçebileceği mekanlara fort yaparsanız, oradan geçecek başka bir ordunun sizi önce sizden geçmesi gerekir. Watchtower ise karakterinizin veya ajanlarınız bulunmadığı bölgeleri görebilmenize yarar. Fortlar her yere yapılabilse de, watchtowerları sadece kendi sınırlarınız içine yapabilirsiniz. Yeni bir bölge aldığınızda tüm sınırlarınızı belirli aralıklarla watchtower ile donatmak mantıklı olacaktır. Eğer bölgeniz büyükse, ülkenin gölge olan iç kesimlerine de yaparsanız ordu bölgeye girdiğinde her zaman görebilirsiniz. Çünkü olası bir saldırıda orduları, şehrinize gelmeden önce görebilir; hatta watchtower bir spy'ın yaptığı ordu gözetleme görevini de yapar. Ayrıca sınırlara diktiğiniz watchtowerlar sayesinde watchtower menzili içindeki rakip ülkeleri şehirleri de görebilme imkânınız vardır.
Generalin "Command"ını artırmak zordur ve emek ister. Ama kısa yoldan artırmak istiyorsanız, çıkan rebel ordularına, ordular ne kadar büyük olursa olsun sadece general birliğinizle saldırın. General birkaç savaştan sonra rütbe alıyor (Denedim başarılı oldum). Ama tek şart savaşı auto yapmanızdır. Aksi takdirde "ben girer kazanırım" derseniz generalinizi öldürebilirsiniz. Auto derseniz ölmüyor.PARA KAZANMAK
Total War'da para zaman zaman sorun olur. Parayı dikkatli kullanmak gerekir. Sağ alt tarafta Financal Details'a tıkladığınızda size detaylı bir finansal bilgisi açılır.
"Income" başlığı altında Farming ve Trade ikilisini görürsünüz. En önemli gelir kaynaklarınız onlardır. Farming geliri şehirlerde tarlaların seviyesini artırdıkça artar. Trade ise şehir sayısını çoğaltarak (iç ticaret) ve büyük bir oranlar diğer ülkelerle yaptığınız trade rights anlaşmasıyla artar. Ama komşu bir ülke ile savaşa girerseniz, onunla yaptığınız bu anlaşma bozulur ve bunula birlikte o ülkenin size göre diğer tarafında kalan ülkeyle anlaşmanız devam etse bile ticaret yolunuzda düşman ülke olduğundan trade durur. Kârınız çok fazla azalır. Bu yüzden komşu ülkeyle savaş süresini kısa tutun veya hemen şehirlerini elinden alın.
Farming ve Trade'den sonra görebileceğiniz en fazla kâr Taxes yani vergilerdedir. Bunu şehirlere girdiğinizde kendiniz Very High – High – Normal – Low – Very Low olarak ayarlayabilirsiniz. Tabi vergi seviyesini artırmak büyük bir finansal avantaj getirse de büyük bir dezavantajı bulunur. Bu da Public Order'ı olumsuz etkilemesidir. Zira Public Order ve Tax Level ters orantılıdır. Yani siz insanlarınızdan ne kadar çok para isterseniz onlarda bu durumdan mutsuz olur. Ya da tam tersi!
Kâr yapmanın diğer küçük çeşitleri ise "Mining"dir ve sınırlı sayıda şehre yapabilirsiniz, Merchant Trade (bkz. Merchant) ise diğerlerinin yanında devede kulak kalır.
Bir de "Expenditure" var. Gider, masraf anlamına gelir. Neredeyse bütün harcamalarınızı ordu için yapıyorsunuz. Army Upkeep'in karşısında bu sayıyı görebilirsiniz. Yani yaptığınız her birlik kârı azaltır. Diğer büyük harcama ise Wages(Maaş)'tır. Bu da yaptığınız her ajan için artar.
Harcamaları kısamayacağınıza göre en mantıklı hareket kârınızı artırmak olacaktır. Kâr artırmanın yollarını yukarıda saydım. Ama en etkili ve kolay yol şehir almaktır. O tur gelecek kârınızı da Financal Details penceresinin altından "Projected Profit" bölümden görebilirsiniz.
MISSIONS (GÖREVLER)
Oyun boyunca size para, ordu ve saygı kazandıracak bazı görevler alırsınız. Bu görevleri Council of Nobles, Pope gibi kaynaklardan alabilirsiniz. (Kaynaklar görev penceresinde Source'un karşısında yazandır.) Belli başlı görevler şunlardır (Unutmuş olduklarım varsa kusura bakmayın):
Send Emissary: Hedef ülkeye bir diplomat gönderip bir teklifi kabul ettirmeniz gerekir. Alliance, Trade Rights veya Ceasefire gibi kolay kabul edilebilen seçenekler yoksa 100 florin hediye verin. Hediye vermek şöyle yapılır: siz bir teklif yaptığınızda karşılığında bir şey istemeden make offer seçeneğinin sol tarafında bulunan gift dairesine tıklamanız gerekir. Eğer teklifiniz karşılığında bir şey istediğinizde bu gift dairesi aktif olmaz.
Take (Rebel) Settlement: Rebeli parantez içinde yazmamın nedeni bazen rebellerden başka bir ülkenin şehrini alam görevi de verilmesidir. 15 turn süre verir ve alırsınız.
Blockade Port: Hedeflenen şehrin portunun söylenen tur sayısı boyunca (açıklamanın içinden bu rakamı bulun) kuşatmanız gerekir. Bir filonuzla hedef porta sağ tıklamanız yeterlidir.
Build a Small Chapel: Hedef şehrinize bir small chapel binası yapmanızı istemektedir. Şehre girip basarsınız görev bina yapımı bittiğinde başarılı olmuş olur.
Spread of Word: Hedef bölgenin din yüzdesini açıklamada belirtilen seviyeye getirdiğinizde başarılı olursunuz. Bunu yapabilmek için en az birden fazla din adamını bölge içine sokarsanız bir süre sonra görev başarıyla tamamlanmış olur.
Cease Hostilities: Katolik'seniz ve Excomminicate (Aforoz) edilmemiş bir katolik ülkeye saldırıyorsanız, Papa sizden istenen tur boyunca düşmanlığınızı durdurmanızı ister (bitirmenizi değil!). eğer düşman ordusuna kendi topraklarınıza girmediği takdirde saldırırsanız, gemisine denizde portunuzu kuşatmadan saldırsanız veya portunu kuşatırsanız görev başarısızlıkla sonuçlanır. Zaten bu durumlarda saldırmak için sağ tıkladığınızda "This will result in excomminication" (Aforoz ile sonuçlanacaktır.) uyarısı verir. Ama düşman ordu sınırlarınız içine girerse veya gemisi portunuzu kuşatırsa, kısaca saldırmak için tıkladığınızda bir önceki cümlede yazığım mesajı vermiyorsa saldırabilirsiniz. Bu görevde verilen tur boyunca sabırlı olup sınırlarınız dışına çıkmazsanız, görev başarı ile sonuçlanır.
Merchant... : bu göreve sadece bir kez rastladım. Hedef merchantı kendi merchantınızla satın aldığınızda görev başarıyla sonuçlanıyor.
Regicide: Diğer ülkelerden birinin varisi, eğer mesajı okursanız, sizden babasının tahtını istediğini bu yüzden onu öldürmenizi istediğinizi yazmaktadır. Karşılığında 5000 florin vermeyi ve ilişkilerinizi düzeltmeyi teklif etmektedir. Göreviniz 8+ rütbeli bir assassininizle hedef generali öldürmektir. Yani gidip savaşta öldürürseniz görev geçersiz sayılıyor. Yani sadece suikast kabul ediliyor.
Assasination: yukarıdaki görevle aynı mantık ama bu görev rakip ülkeden gelmiyor. Yine suikast yapmanız gerekiyor.
POPE
Katolik bir ülke olduğunuzda ister istemez papaya bağımlı olursunuz. Papanın her ülkeye gösterdiği favor (sempati diyebilirsiniz) vardır. Bu şu durumlarda artar:
Bir priestiniz cardinal olduğunda,
Şehirlerinize dini binalar yaptığınızda,
Papal States ile iki tarafında mutlu olduğu bir anlaşma imzaladığınızda,
Papanın verdiği görevleri yerine getirdiğinizde
Cardinaliniz papa seçildiğinde (bunda tavana vurur)
Tek durumda azalır, o da şudur: Cease Hostilities görevi olmadığı halde katolik ülkelere yıllar boyunca savaş halinde kalmanız durumda zamanla azalır. Papanın ülkeleri aforoz etme yetkisi vardır. Favorunuz bittiğinde, Cease Hostilities görevi başarısızlıkla sonuçlanırsa veya Papal States'e savaş açarsanız aforoz edilmiş olursunuz.
Papa öldüğünde, yeni papa Collage of Cardinal listesindeki ilk üç ÜLKENİN seçime gitmesiyle seçilir. Yani ilk üç sıradaki cardinaller değildir. İlk üç sıradaki cardinaller bir ülkeye ait olsa bile 4. sıradaki kardinal de seçime girer. Cardinal sayısı kadar oy hakkı vardır. Bu seçimde her zaman çıkarlarınızı göz önüne alarak oy verin. Cardinaliniz yoksa oy veremezsiniz. Eğer cardinalinizin papa seçilme ihtimalini düşük görüyorsanız (yani oy hakkı kullanacak ülkelerin siz oy vermeyeceğini düşünüyorsanız) kendi cardinalinize değil seçileceğini düşündüğünüz cardinale oy verin. Zira oy verdiğiniz cardinal papa seçilirse, siz son seçimde ona destek olduğunuz için favorunuzu hemen tamamlar.
Aforoz edilmiş tüm ülkeler, liderleri öldüğünde veya yeni papa seçildiğinde Reconcile olur.Ayrıca kendi cardinaliniz papa seçildiğinde havaya girmeyin sizi aforoz edebilir. Nasıl mı olur? Aşağıdaki resme bir bakın:
Benim anlatacaklarım sadece Campaign bölümüyle ilgili. Yani Total War oyunlarını sadece savaş yapmak için kullanıyorsanız, bunun için bir rehbere ihtiyacınız olmaz. Çünkü büyük generaller tavsiye alarak yetişmez!
