Türk tarihi, günümüzdeki Türkî halklar'ın ve yabancı halkların arasında zamanla erimeden önce Türk dilini konuşmuş olan Türkî topluluklarının ortak tarihidir. Göktürklerden önce varolmuş Türk dili konuşan topluluklar bazı tarihçiler tarafından, Türk tabiri yerine Ön Türk tabiri ile anılır.
Türkîler'in siyasi bir topluluk olarak ilk tarih sahnesine çıkmalarının Hun (Hiung-nu'lar veya Şiongnu'lar) hükümdarlığı ile olduğuna dair iddialar vardır.[1][2]. Başlangıcı hususunda tartışmalar olsa da Türklerin tarihi, dünya tarihinin önemli bir parçasıdır. Avrasya ve Kuzey Afrika'da ortaya çıkan her halkın tarihi uzaktan veya yakından Türklerin hareketlerinden etkilenmiştir. Türkler doğu kültürlerini batıya ve batı kültürlerini doğuya taşımakla da önemli bir rol oynamışlardır. Kendi dinleri Tengricilik'ten sonra benimsedikleri yabancı dinlerinde çok kez öncüsü ve savunucusu olmuş ve yayılmalarını ve gelişmelerini sağlamışlardır (Mani dini, Musevilik, Budizm, Ortodoks ve Nasturi Hristiyanlığı, İslam).
Türk Tarihinin Başlangıcı:
Dünya üzerinde yaşayan insan topluluklarının milletleşme süreci onların avcı-toplayıclıktan çiftçi-çobancılığa geçimesi ile başlar. Türkleri oluşturacak insan topluluklarının m.ö 6000 lerde koyun yetiştiriciliğine başladığı düşünülmektedir. Bu tarih atlı göçebe Türk kültürünün başlangıcı olarak kabul edilebilir. Bu değişiklikler ile ilk Türk kültürü olan anav kültürü ortaya çıkmıştır. Türklerin atalarının MÖ 2500 ile M.Ö. 1700 yılları arasındaki Afanasiyevo kültürü ile başlayan ve MÖ 1700 ile MÖ 1200 yılları arasındaki Andronovo Kültürü ile devam eden dolikosefal mongolitlerle ortak yönleri bulunmayan Brakifesal ırka dayandıığını savunurlar. Bu ırkın savaşçı ve göçebe kültüre sahip olduğu, MÖ 1700 yılları sonrasında kitleler halinde Altay Dağları ile Tanrı Dağları arasındaki bölgeye yayıldığı bilinmektedir. Bilinen ilk Türk devleti İskitlerdir.
Türk Büyük Devletleri:
Büyük (Asya) Hun İmp.
Batı Hun İmparatorluğu
Avrupa Hun İmparatorluğu
Ak Hun İmparatorluğu
Göktürkler
Avarlar
Hazar İmparatorluğu
Uygurlar
Karahanlılar
Gazneliler
Harezmşahlar
Timur İmparatorluğu
Altınordu Devleti
Babür İmparatorluğu
Büyük Selçuklular
Anadolu Selçukluları
Osmanlı İmparatorluğu
Beylikler:
Tulunoğulları
İhşidoğulları Beyliği
İzmir Beyliği
Dilmaçoğulları Beyliği
Danişmendliler
Saltuklu Beyliği
Ahlatşahlar (Sökmenliler)
Artuklular
İnaloğulları Beyliği
Mengücükler
Çobanoğulları Beyliği
Karamanoğulları Beyliği
İnançoğulları Beyliği
Sâhib Atâoğulları Beyliği
Pervâneoğulları Beyliği
Menteşeoğulları Beyliği
Candaroğulları Beyliği
Karasıoğulları Beyliği
Germiyanoğulları Beyliği
Hamidoğulları Beyliği
Saruhanoğulları Beyliği
Aydınoğulları Beyliği
Tekeoğulları Beyliği
Eretna Beyliği
Dulkadiroğulları Beyliği
Ramazanoğulları Beyliği
Kadı Burhaneddin Ahmed Devleti
Eşrefoğulları Beyliği
Alâiye Beyleri (Beyliği)
Devletler:
Kimekler
Tabgaç Devleti
Doğu Türkistan Uygur Devleti
Kan-çou Uygur Devleti
Türgiş Devleti
Karluklar
Kırgızlar
Sabar Devleti
Doğu Karahanlı Devleti
Batı Karahanlı Devleti
Fergana Karahanlı Devleti
Oğuz-Yabgu Devleti
Suriye Selçukluları
Kirman Selçukluları
Irak Selçukluları
Delhi Türk Sultanlığı
Mısır Memlûk Devleti
Eyyubîler Devleti
Karakoyunlu Devleti
Akkoyunlu Devleti
Safevî Devleti
Abdaliye Devleti
Adilşahlar Devleti
Behmenîler Devleti
Beridşahlar Sultanlığı
Celayirliler
Haydarâbad Nizamlığı
Ludîler
Atabeylikler:
Dımaşk Atabegliği (Böriler)
Erbil Atabegliği
Zengîler
İl-Denizliler
Salgurlular
Hanlıklar:
İtil (Volga) Bulgar Hanlığı
Özbek Hanlığı
Kazan Hanlığı
Kırım Hanlığı
Kasım Hanlığı
Astrahan Hanlığı
Nogay Hanlığı
Hive Hanlığı
Bakü Hanlığı
Sibir Hanlığı
Buhara Hanlığı
Kaşgar-Tufan Hanlığı
Hokand Hanlığı
Gence Hanlığı
Savaşlar ve Seferler:
Talas Savaşı
Haçlı Seferleri
Dandanakan Savaşı
Malazgirt Savaşı
Miryokefalon Savaşı
Kösedağ Savaşı
Sırpsındığı Savaşı
Çirmen Savaşı
Kosova Savaşları
Varna Savaşı
Niğbolu Savaşı
Ankara Savaşı
İstanbul'un Fethi
Otlukbeli Savaşı
Otranto Seferi
Çaldıran Savaşı
Mercidâbık Savaşı
Ridaniye Savaşı
Mohaç Savaşı
Belgrad'ın Fethi
Preveze Deniz Savaşı
Hint Seferleri
Uyvar Seferi
Rodos'un Fethi
Cerbe Deniz Savaşı
Estergon'un Fethi
Zigetvar Seferi
Malta Seferi
Hotin Seferi
Haçova Savaşı
İnebahtı Deniz Savaşı
Viyana Kuşatmaları
Zenta Savaşı
Kanije Savunması
Çehrin Seferi
Prut Seferi ve Savaşı
Çeşme Vakası
Navarin Savaşı
Kırım Savaşı
93 Harbi (1877-78
Osmanlı-Rus Savaşı)
Dömeke Savaşı
Aziziye Savunması
Trablusgarp Savaşı
Balkan Savaşları
Çanakkale Savaşları
Sarıkamış Harekâtı
I. Dünya Savaşı
İstiklâl Savaşı
UNUTMAYIN GEÇMİŞİNİ BİLMEYENİN GELECEĞİ OLAMAZ
Türkîler'in siyasi bir topluluk olarak ilk tarih sahnesine çıkmalarının Hun (Hiung-nu'lar veya Şiongnu'lar) hükümdarlığı ile olduğuna dair iddialar vardır.[1][2]. Başlangıcı hususunda tartışmalar olsa da Türklerin tarihi, dünya tarihinin önemli bir parçasıdır. Avrasya ve Kuzey Afrika'da ortaya çıkan her halkın tarihi uzaktan veya yakından Türklerin hareketlerinden etkilenmiştir. Türkler doğu kültürlerini batıya ve batı kültürlerini doğuya taşımakla da önemli bir rol oynamışlardır. Kendi dinleri Tengricilik'ten sonra benimsedikleri yabancı dinlerinde çok kez öncüsü ve savunucusu olmuş ve yayılmalarını ve gelişmelerini sağlamışlardır (Mani dini, Musevilik, Budizm, Ortodoks ve Nasturi Hristiyanlığı, İslam).
Türk Tarihinin Başlangıcı:
Dünya üzerinde yaşayan insan topluluklarının milletleşme süreci onların avcı-toplayıclıktan çiftçi-çobancılığa geçimesi ile başlar. Türkleri oluşturacak insan topluluklarının m.ö 6000 lerde koyun yetiştiriciliğine başladığı düşünülmektedir. Bu tarih atlı göçebe Türk kültürünün başlangıcı olarak kabul edilebilir. Bu değişiklikler ile ilk Türk kültürü olan anav kültürü ortaya çıkmıştır. Türklerin atalarının MÖ 2500 ile M.Ö. 1700 yılları arasındaki Afanasiyevo kültürü ile başlayan ve MÖ 1700 ile MÖ 1200 yılları arasındaki Andronovo Kültürü ile devam eden dolikosefal mongolitlerle ortak yönleri bulunmayan Brakifesal ırka dayandıığını savunurlar. Bu ırkın savaşçı ve göçebe kültüre sahip olduğu, MÖ 1700 yılları sonrasında kitleler halinde Altay Dağları ile Tanrı Dağları arasındaki bölgeye yayıldığı bilinmektedir. Bilinen ilk Türk devleti İskitlerdir.
Türk Büyük Devletleri:
Büyük (Asya) Hun İmp.
Batı Hun İmparatorluğu
Avrupa Hun İmparatorluğu
Ak Hun İmparatorluğu
Göktürkler
Avarlar
Hazar İmparatorluğu
Uygurlar
Karahanlılar
Gazneliler
Harezmşahlar
Timur İmparatorluğu
Altınordu Devleti
Babür İmparatorluğu
Büyük Selçuklular
Anadolu Selçukluları
Osmanlı İmparatorluğu
Beylikler:
Tulunoğulları
İhşidoğulları Beyliği
İzmir Beyliği
Dilmaçoğulları Beyliği
Danişmendliler
Saltuklu Beyliği
Ahlatşahlar (Sökmenliler)
Artuklular
İnaloğulları Beyliği
Mengücükler
Çobanoğulları Beyliği
Karamanoğulları Beyliği
İnançoğulları Beyliği
Sâhib Atâoğulları Beyliği
Pervâneoğulları Beyliği
Menteşeoğulları Beyliği
Candaroğulları Beyliği
Karasıoğulları Beyliği
Germiyanoğulları Beyliği
Hamidoğulları Beyliği
Saruhanoğulları Beyliği
Aydınoğulları Beyliği
Tekeoğulları Beyliği
Eretna Beyliği
Dulkadiroğulları Beyliği
Ramazanoğulları Beyliği
Kadı Burhaneddin Ahmed Devleti
Eşrefoğulları Beyliği
Alâiye Beyleri (Beyliği)
Devletler:
Kimekler
Tabgaç Devleti
Doğu Türkistan Uygur Devleti
Kan-çou Uygur Devleti
Türgiş Devleti
Karluklar
Kırgızlar
Sabar Devleti
Doğu Karahanlı Devleti
Batı Karahanlı Devleti
Fergana Karahanlı Devleti
Oğuz-Yabgu Devleti
Suriye Selçukluları
Kirman Selçukluları
Irak Selçukluları
Delhi Türk Sultanlığı
Mısır Memlûk Devleti
Eyyubîler Devleti
Karakoyunlu Devleti
Akkoyunlu Devleti
Safevî Devleti
Abdaliye Devleti
Adilşahlar Devleti
Behmenîler Devleti
Beridşahlar Sultanlığı
Celayirliler
Haydarâbad Nizamlığı
Ludîler
Atabeylikler:
Dımaşk Atabegliği (Böriler)
Erbil Atabegliği
Zengîler
İl-Denizliler
Salgurlular
Hanlıklar:
İtil (Volga) Bulgar Hanlığı
Özbek Hanlığı
Kazan Hanlığı
Kırım Hanlığı
Kasım Hanlığı
Astrahan Hanlığı
Nogay Hanlığı
Hive Hanlığı
Bakü Hanlığı
Sibir Hanlığı
Buhara Hanlığı
Kaşgar-Tufan Hanlığı
Hokand Hanlığı
Gence Hanlığı
Savaşlar ve Seferler:
Talas Savaşı
Haçlı Seferleri
Dandanakan Savaşı
Malazgirt Savaşı
Miryokefalon Savaşı
Kösedağ Savaşı
Sırpsındığı Savaşı
Çirmen Savaşı
Kosova Savaşları
Varna Savaşı
Niğbolu Savaşı
Ankara Savaşı
İstanbul'un Fethi
Otlukbeli Savaşı
Otranto Seferi
Çaldıran Savaşı
Mercidâbık Savaşı
Ridaniye Savaşı
Mohaç Savaşı
Belgrad'ın Fethi
Preveze Deniz Savaşı
Hint Seferleri
Uyvar Seferi
Rodos'un Fethi
Cerbe Deniz Savaşı
Estergon'un Fethi
Zigetvar Seferi
Malta Seferi
Hotin Seferi
Haçova Savaşı
İnebahtı Deniz Savaşı
Viyana Kuşatmaları
Zenta Savaşı
Kanije Savunması
Çehrin Seferi
Prut Seferi ve Savaşı
Çeşme Vakası
Navarin Savaşı
Kırım Savaşı
93 Harbi (1877-78
Osmanlı-Rus Savaşı)
Dömeke Savaşı
Aziziye Savunması
Trablusgarp Savaşı
Balkan Savaşları
Çanakkale Savaşları
Sarıkamış Harekâtı
I. Dünya Savaşı
İstiklâl Savaşı
UNUTMAYIN GEÇMİŞİNİ BİLMEYENİN GELECEĞİ OLAMAZ
