Cottonmouth
Aileden
Yeni bir dersler beraberiz
Bu dersde sizlere ASP.NET'i başlangış seviyesinden kendi başınıza site yapabiliceğiniz bir seviyeye kadar anlatmayı planlıyorum. Zaman ne gösterir belli olmaz tabiki ama aklımdaki düşünce bu. ,Yeni başlayanlar için ASP.NET derslerine hoş geldiniz. Yavaş yavaş başlıyalım hazırsanız.
Öncelikle, ASP'yi öğrenirken aklımdaki en büyük soru neden ASP sorusuydu. Hatta şuan bile tereddütdeyim. PHP mi ASP.NET mi ? Birçok büyüğüm, arkadaşım PHP'ye yönlendirmeye çalışıyor, bana PHP'yi övüyor ASP'yi adeta yerin dibine sokuyor. Başta Deepblue yani Ümit abimiz
Sitem etmiyorum abi yanlış anlama sakın. ASP ile hala devam etmemdeki en büyük etken arkasında .NET yazması şüphesiz. Sadece bir yazıdan ibaret değil bu tabiki. Merak edenlere işlerini kolaylaştırmak için birkaç alıntıyı düzenleyip bilgi vermek istedim..NET Nedir ?
.Net Framework en kaba tabiri ile Microsoft devi tarafından geliştirilen bir yazılımdır, açık internet protokolleri ve standartları üzerine kurulmuş bir "uygulama geliştirme" platformudur. Bizimde yapmaya çalıştığımız iş tam olarak bu. Uygulama geliştirme. Bu yüzden .Net Framework'ün bize sağlayacağı nimetler saymakla bitmeyecektir. Daha önce Sun Microsystems tarafından geliştirilen Java platformuyla benzer özelliklere sahiptir bu .net meleti. Hatta Microsoft bu platformu 2000 yılında (yanlış biliyor olabilirim) Java ile boy ölçüşememeye başlayınca geliştirmiştir. Uygulama geliştirme platformu demiştik, buradaki uygulama kavramının kapsamı oldukça geniştir. Bilgisayarlarınızda bulunan hesap makinesi gibi küçük bir masaüstü programından, bir web tarayıcı, internet sayfası kadar aklınıza gelebilicek her şey bu platform için düşünülmüş ve tam olarak desteklenmiştir. Geliştirilen .Net kütüphanesi programın işletim sistemi ile kolayca uyum içinde çalışmasını sağlamıştır.
ASP.NET'in başlıca özelliklerini inceleyecek olursak
- ASP.Net ile sadece HTML tabanlı statik sayfalar değil, kullanıcı etkileşimli sürekli yenilenebilir sayfalar dinamik yapmak mümkün. E-ticaret siteleri, portallar, haber siteleri, firma siteleri hatta forum siteleri bu teknoloji ile geliştirilebilir.
Yukarıda dinamik sayfa kavramını kullandık. Bunu biraz açmak gerektiğini düşünüyorum. Şöyle açıklayabiliriz. Günümüzde artık neredeyse tüm web uygulamarı, web siteleri bilgilerini saklamak için bir veritabanı kullanır, bazı güncelleme gerekmeyen siteler kullanmayabilir tabiki. Örneğin tarihdeki bir olay hakkında bilgi verdiğiniz tek sayfalık bir siteyi düşünün. Tarih ve olay sürekli aynı bu yüzden değiştirmeniz gereken bir şey kalmayacaktır. Ama e-ticaret, haber, forum sitelerinin sürekli güncellenmesi gerekicektir. Mutlaka bir veritabanı kullanmak gereklidir böyle projelerde. ASP.NET diğer web uygulama geliştirme teknolojileri içerisinde neredeyse en dinamik olanıdır, çoğu kurumsal projede kullanılmasının ilk nedenide budur.
- Ve asp.net'in benim için en büyük artısı, ASP.Net bize .Net framework'de bulunan programlama dilleri ile kodlama imkanı verir. .Net Framework yapısı 40dan fazla programlama dili desteklemektedir. (Say demeyin sayamam
) Yani isterseniz C#, isterseniz VB.NET ile sayfalarınızı kodlayabilirsiniz.- Asp.net teknolojisi oldukça hızlıdır. Hele ki eski asp teknolojisine göre...Sayfalar her seferinde tekrar tekrar okunmaz ve her istekde request işlemi uygulanmaz, daha yüksek performans sağlar ve oldukça hızlıdır.
- Asp.net ile çalışırken dizayn için dilerseniz sadece HTML görünümünü açarsınız ve HTML ile kodlayarak sayfanızın dizaynını oluşturursunuz, dilerseniz dizayn görünümünü açarsınız ve daha az HTML kodu ile uğraşarak bulunan componentler (nesneler) kullanarak tasarımı keyifli bir hale getirebilirsiniz. Dilerseniz ekranı ikiye bölerek aynı anda ikisini birden görebilirsiniz. Kodlarınızı projenin dizayn sayfasından bağımsız olarak geliştirebilirsiniz.
- Asp.net kullanıcıları için çok kullanışlı bir arayüze sahiptir. Hazır bulunan .Net componentleri veya sonradan eklenebilen başka firmalar tarafından geliştirilen (Telerik yada Devexpress gibi) componentler ile oldukça şık görünümleri tek satır HTML kod yazmadan sürükle bırak ile elde edebilirsiniz. Tabiki html bilmekte de fayda var
Gelelim Visual Studio ile asp.net sayfa yapmayla ilgili birkaç temel bilgiye. Öncelikle Microsoftun kendi sitesinden Visual Studio 2010'u edinelim. http://www.microsoft.com/visualstudio/en-us/try linkinden güncel sürümlerin deneme versiyonlarına ulaşabilirsiniz. Tavsiyem Ultimate kullanmanız. Trialde özellik kısıtlaması yok, reklam vs yok. Diyeceksiniz ki ne reklamı microsoft bu
Haklısınız. Tek kısıtlaması zaman. Triali kullanabiliceğiniz süre sanırım 90 gündür ama emin değilim.Visual Studioyu kurmuş olanlar için devam ediyorum. Programı çalıştıralım. Karşımıza gelicek ekran :
Recent projects kısmında üzerinde çalıştığımız son projeleri görebilirsiniz. Biz yeni proje ile devam edicez bu yüzden biraz daha üst kısımdan New Project deyip devam ediyoruz.
Karşımıza gelen New Project penceresinden hız kesmeden devam ediyoruz. Installed Templates sekmesinde bilgisayarınızda kurulu olan şablonları görüntüleyebilirsiniz. Birde Online Templates var ki visual studionun büyük artılarından birisi. MSDN gibi internette yayınlanan şablonları indirip bunlar üzerinden çalışma yapabiliyoruz. Biz Installed Templatesden Web, oradanda Asp.net web application'u seçip devam edicez.
Gördüğünüz gibi Visual Studio bizim içi bir ASP.net web project şablonu oluşturdu bile. Başlangıç için bu şablonu incelemekte fayda var.
Asp.net'e hoşgeldiniz ! diye karşılanıyoruz. Hoşbulduk canım
Daha fazla bilgi için www.asp.net adresini , online belgeler için ise MSDN sitesini ziyaret edebilirmişiz. İleride sık sık edicez merak etmeyin. Hatta şimdiden tarayıcınızda buraları yer imlerine ekleyin Sağ tarafta Solution Explorer kısmını görüyorsunuz. Burası bize projemizde bulunan öğeleri gösteriyor. Tasarım sayfaları, kod sayfalar, kullanılan resimler, css dosyaları. Aklınıza ne gelirse. Sol tarafta velinimetimiz, herşeyimiz Toolbox.
Sayfalarımızda kullanabiliceğimiz hazır nesneler. Yine sağ tarafta Solution Explorer'ın altında sekme şeklinde Properties'ı görüyoruz. Bundan birazdan bahsedicez aklınızda tutun.
Deneme amaçlı sayfamıza toolbox'dan bir Textbox birde Button koyalım.
Son satırın sonuna gelin (You can also find documentation on ASP.NET at MSDN.) Enter ile alt satıra geçin.
Toolboxdan önce textbox sonrada Buttonda çift tıklayıp sayfamıza yerleştirelim.
Ne kadar da kolay ! Tek satır HTML yazmadan şimdiden sayfamızda bir butonumuz birde textboxumuz var. Merak edenler Solda en altda Desing butonunun yanından Source'a basabilir. Böylece HTML kod görünümünü açarsınız. Split ile sayfayı ikiye bölüp hem tasarım hem kod görünümünü elde edebilirsiniz.
Yine Design'e geçip devam edelim. İleride Source ile istemediğiniz kadar içli dışlı olucaz
Textboxu seçelim. (Üstüne sol tıklayıp) Daha sonra önceden bahsettiğim Properties penceresini açalım. (Solution explorer'ın olduğu kısımda alt sekmelerde)
Gördüğünüz gibi Textbox'ımızın özelliklerinin bulunduğu bir pencere karşımızda. Ne yapabiliriz buradan ? Neye yarar bu properties yenir mi içilir mi ? Properties kısmı seçtiğimiz nesnenin tasarım yada işleyiş özelliklerini görüntülememize , değiştirmemize yarar. Örneğin; backcolor özelliği üstten 6.sırada. Yanındaki boşluğa tıklayıp değiştirelim. İsterseniz direk bir renk yazabilirsiniz hexadecimalde olabilir tabiki. Yada yanındaki (...) butonuna tıklayıp açılan pencereden renk seçimi yapabilirsiniz.
Ben kırmızıyı seçtim. Gördüğüniz gibi Textbox'ın arka plan rengi kırmızı oldu. Bu değişiklikleri ileride Css ile yapıcaz çok daha kolay olucak. Ama bunları bilmekte de fayda var başlangıç seviyesinde.
Şimdi ufak bir kod yazalım. Amaç size kod sayfasını tanıtmak. Yeni projeyi oluştururken dil seçimini Vb.net yapmıştık hatırlarsanız. Şimdi butonumuza çift tıklayıp Button_Click olayını (bundan sonra event olarak bahsedicem) çağırıyoruz. Diğer eventleri görmek isteyenler Properties penceresindeki üstte bulunan events butonuna basabilirler. Bulamayanlar için söylüyorum şimşek şeklinde hemde sarı
Dilerseniz buradan Click'e çift tıklayın. Button'un click eventi karşımıza gelsin. Gördüğünüz gibi karşımıza tasarım sayfasından bağımsız bir kod sayfası geldi ve vb.net dilinde.
Temel yine her zaman olduğu gibi İngilizce. Sizinde tahmin edebileceğiniz gibi Page_Load sayfanın yüklenme eventi. Button_Click ise buttona tıklanma. Çokda zor değil. Vb.net ile kod yazılımları için https://www.maxigamerz.com/f195/ forumuna bakabilirsiniz. Sorunlarınızı o veya bu bölümde dile getirebilirsiniz. Unutmayın bu dersde size vb.net kodlamayı değil Asp.net ile web projesi geliştirmeyi anlatıyorum bu yüzden nasıl kod yazılıcağını , hangi kodun ne işe yaradığını uzun uzun anlatamam. Sadece yazdıklarım hakkında kısa bilgiler verebilirim. Yani bir bakıma vb.net bildiğinizi varsayıyorum.
Herneyse, Button1'e tıklandığında karşımıza bir mesaj kutusu gelsin ve içerisinde Textbox1'de yazan yazı olsun. Bunun için tek satırlık bir kod yazıyoruz. Tabiki button1_click eventine.
Tekrar tekrar söylüyorum, ingilizce ingilizce
Şimdi F5 yada üstteki yeşil ileri tuşu olan start debugging butonu ile projemizi çalıştıralım. 
Gördüğünüz gibi dizayn sayfasında gördüğümüzün aynısı internet tarayıcımızda karşımızda. localhost adresinde. Visual studio kurulumu yaparken IIS kendiliğinden kurulur ve ayarlamaları asp.net için yapılır. Böylece sitemizi debug yapınca otomatik olarak localhost adresinde açılır. PHP aksine appserv falan kurmaya gerek yok. Textbox'a birşeyler yazıp Buttona basalım. Karşımızda ;
Başardık. Çokda zor olmadı
Başlangıç için bu kadar yeterli sanırım. Unutmayın ne kadar gelişebileceğiniz tamamen size bağlı. Hevesli olun kurcalayın. Yanlış yapmaktan korkmayın ki doğrusunu öğrenebilin. Ve ilginizi eksik etmeyin ki derslerin devamı gelsin Hatta dersleri beklemeyin birşeyler yapmak için. Kendinizde uğraşın. Size önerebileceğim kaynak siteler: http://forums.asp.net/
forum.ceviz.net
İnglizce ve Türkçe olarak bu iki kaynak şimdilik işinizi görür. Bunun dışında elinizin altında Google var. Nerede takılırsanız çekinmeyin. Sorun
Yanlışımız olduysa affola, tamamen kendim yazdım tek kelime kopyala yapıştır yok ve ara vermeden zor oldu
, iyi forumlar, kolay gelsin
Son düzenleme:
